 |
 |
Gecemiz.az |  |
 |
İzabella Berd (ing. Isabella Bird) — Viktoriya dövrünün məşhur səyyahı və yazıçılarından biri. Böyük Britaniya Kral Coğrafiya Cəmiyyətinin ilk qadın üzvü.[3][4]
| İzabella Berd | |
|---|---|
 | |
| Doğum tarixi | 15 oktyabr 1831[1][2][…] |
| Vəfat tarixi | 8 oktyabr 1904[1][2][…] (72 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Fəaliyyəti | tədqiqatçı-səyyah[d], yazıçı, təbiətşünas, coğrafiyaşünas, fotoqraf, səyyah, botanical collector, missioner |
| Əsərlərinin dili | ingilis dili |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
İzabella Berd 1831-ci ildə İngiltərədə anadan olub. Çox gənc yaşlarda sağlamlıq problemləri ilə üzləşmiş və bu səbəbdən uşaqlıq dövrü evdə keçib. Bu dövr onun təbiətə və kitabxanalara marağını artırıb, həmçinin kitab oxuma və yazma bacarıqlarını inkişaf etdirib. Berdin erkən həyatında səyahətə çıxmaq imkanı olmadığı halda, onun dünya haqqında geniş məlumat əldə etmək arzusu ona həyatının sonrakı mərhələlərində böyük uğurlar gətirib.
Berdin səyahətləri təəccüblü və cəsarətli idi. O, dönə-dönə dağlara qalxmaq, ən çətin şəraitdə yol almaq və təbii mühitlə qarşılaşmaq üçün cəsarətini göstərib. 1873-cü ildə Roki Dağlarında başladığı səyahət, onun həyatını dəyişdirən və elmi dünyada tanınmasına səbəb olan böyük bir mərhələ olub. Berd, o dövrün qadınlarına yaraşmayan bir şəkildə, çətin şəraitlərə dözərək səyahət edib və yazılarında təbii aləmin gözəlliyini və yerli mədəniyyətləri təsvir edib. Onun bu səfərləri sadəcə bir macəra deyil, həm də o dövrün qadınlarının qarşılaşdığı sosial və mədəni əngəlləri aşan bir səyahət idi.[5]
Berdin Hindistan və Çin səfərləri onun mədəniyyətlərarası əlaqələri necə qurduğunu və müxtəlif cəmiyyətləri anlamağa necə çalışdığını göstərir. O, çox vaxt yerli əhali ilə ünsiyyət quraraq onların həyat tərzini və adət-ənənələrini öyrənib. Yaponiyaya etdiyi səfər xüsusən ona böyük ilham verərək "Unbeaten Tracks in Japan" adlı əsərini yazmağa sövq edib. Burada Berd Yaponiyanın təbiətini və mədəniyyətini incələyərək əsərini tamamlamağa başlayıb.[6]
1889-cu ildə Tibetə, oradan da İrana və Osmanlı imperiyasına səyahət edib. Kürdüstan ərazilərini gəzib.[7] Onun son böyük səyahəti 1897-ci ildə Çin və Koreyaya olub. Burada Xuanxe və Yanszı çayları boyunca səyahət edib. Onun sonuncu səfəri 1901-ci ildə Mərakeşə olub, burada bərbərlərlə birlikdə səhra və Atlas dağları vasitəsilə min mil yol qət edib və Sultan tərəfindən qəbul edilib.
İzabella Berd 1904-cü ildə Çinə yeni bir səfər planlaşdırdığı zaman Edinburqda vəfat edib.
İzabella Berdin yazıları yalnız səfərlərinin təfərrüatlarını əks etdirməklə qalmır, həm də dövrün qadınlarının qarşılaşdıqları sosial və mədəni əngəlləri açıq şəkildə ortaya qoyur. O, cəsarət və müstəqillik simvolu olaraq, qadınların cəmiyyətin normativ tələblərinə meydan oxuyaraq öz yollarını tapmalarının mümkün olduğunu göstərib. Onun yazıları səyahətlərin, xüsusən də qadınlar üçün şəxsi inkişaf, özünü tanıma və həyati dəyərlərin öyrənilməsi üçün vacib bir vasitə olduğunu vurğulayır.
Berd demək olar ki, bütün səyahətləri haqqında kitablar yazırdı. Onun ən məşhur əsərləri bunlardır: "Unbeaten tracks in Japan" (1880, 2 cild), "Fars və Kürdüstanda səyahətlər" (1891, 3 cild), "Tibetlilər arasında" (1894), "Koreya və onun qonşuları" (1898, 2 cild), "Yanszı vadisi və ondan kənar" (1899), "Çin şəkilləri" (1890). 1892-ci ildə o, Böyük Britaniya Kral Coğrafiya Cəmiyyətinin ilk qadın üzvü olub.[8]
 |
 |
GECEMIZ.AZ |  |
 |
|
