 |
 |
Gecemiz.az |  |
 |
Harpegnathos — Cənubi və Cənub-Şərqi Asiyada yayılan Ponerinae yarımfəsiləsinə aid qarışqa cinsi. Bu növ qarışqalar tullanma qabiliyyəti, mürəkkəb koloniya quruluşu və uzun mandibulaları və böyük gözləri ilə asanlıqla tanınan iri işçi fərdləri ilə tanınır.[1]
| Harpegnathos | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
|
XƏTA: parent və rang parametrlərini doldurmaq lazımdır. ???: Harpegnathos |
||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
|
||||||||||
| ||||||||||
Bu nəsil qarışqalar ilk dəfə Tomas C.Cerdon tərəfindən 1851-ci ildə Hindistanda tapılıb. O, bu növə Drepanognathus adı verib. Smit (1858) bu adı qəliz hesab edərək Drepanognathus-u Harpegnathos ilə əvəz edib.[2] Bir müddət hər iki ad digər müəlliflər tərəfindən istifadə edilib, nəhayət sonda orijinal ad kimi Harpegnathos qəbul edilib. Ən son növ 1963-cü ildə təsvir edilib ki, bu da Harpegnathos növlərinin sayını yeddi, yarımnövlərin sayını isə dördə çatdırıb. Bu nəsil qarışqalar Ponerinae yarımfəsiləsinin digər nəsilləri ilə yaxından əlaqəlidir və bəlkə də bütün Ponerinae növlərinin qardaş nəslidir.[3]
Bu qarışqaların mandibulaları məkanla əlaqəlidir, bu da onlara ovlama və hücum etmədən tutmuş, qarışqa yumurtalarını qayğı ilə qorumaya qədər müxtəlif gündəlik işləri yerinə yetirməyə imkan verir. Məkanla əlaqəli mandibulanın distal-orta hissəsində güclü sıxma üçün məsul olan iki sıra, paralel olmayan dişlər var. Proksimal hissədə isə mandibula hamar hissəyə malikdir ki, bu da yalnız qarışqa yumurtalarını qayğı ilə tutmaq üçün istifadə olunur. Digər tərəfdən mandibula iki ortoqonal ox ətrafında fırlanır və eyni zamanda mandibulyar məsafəni və konfiqurasiyanı dəyişdirir. Məkanla əlaqəli hərəkət qarışqa mandibulalarına multifunksionallıq verir.[4]
Harpegnathos görünüş etibarilə olduqca fərqlidir və Avstraliyada tapılan Myrmeciaya çox bənzəyir. Myrmecia kimi Harpegnathosun da çox böyük gözləri var, çünki hər ikisi əsasən görmə qabiliyyəti ilə ov edir və digər qarışqalar kimi feromon izləri buraxmır. Həmçinin Myrmecia kimi onların böyük çənələri var, çünki feromon siqnallarının olmaması səbəbindən işçi fərdlər tək başına ov edir və qida mənbələrini yuvalarına çənələrində daşımalıdır.[5]
Harpegnathos digər nəsillərlə müqayisədə mürəkkəb və fərqli koloniya quruluşuna malikdir. Başlanğıcda gənc qanadlı ana qarışqalar (kraliçalar) doğulduqları koloniyadan uçur, yad erkəklərlə cütləşir və müstəqil olaraq yeni koloniyalar qurur. Digər qarışqalardan fərqli olaraq, qurucu kraliça öldükdən sonra bir neçə qız işçi fərd onun yerini çoxalma funksiyasını yerinə yetirən kimi əvəz edir. Bir neçə Ponerinae növünə xas olaraq, işçi fərdlər (demək olar ki, həmişə yad erkəklərlə) cütləşə bilir və bununla nəsl artırırlar.[6]
 |
 |
GECEMIZ.AZ |  |
 |
|
