Nunavik - Wikipedia - Gecemiz.az

Ana Səhifə - Nunavik

Nunavik (fr. Nunavik, inuktitut ᓄᓇᕕᒃ) — Kanadanın Kvebek əyalətindəki Şimali Kvebek bölgəsinin üç rayonundan biri. 55-ci paraleldən yuxarı, Şimali Kvebek bölgəsinin şimal yarısını tutur. Nunavut ərazisindən onu qərbdə Hudzon körfəzi, şimalda Hudzon boğazı və Unqava yarımadası ayırır.

Nunavik

Bayraq

57° şm. e. 69° q. u.^HGYO

Ölkə

Kanada

Tarixi və coğrafiyası

Sahəsi

443.685 km²

Əhalisi

12.090 nəf. (2011)

Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Adı

redaktə

Nunavik yerli İnuktitut dialektində “böyük torpaq” deməkdir və bölgənin İnuit sakinləri özlərini Nunavimmiut adlandırırlar.^[1] 1912-ci ilə qədər bu region Şimal-Qərbi Ərazilərə aid olan Ungava dairəsinin bir hissəsi idi.^[2]

2000-ci illərdə bölgənin muxtariyyəti və torpaq iddialarının həlli ilə bağlı danışıqlar aparılıb. Yerlilərin təklifi ilə inzibati əsas mərkəz Kuujjuaq olmalıdır. İnuit xalqının öz torpaqlarında siyasi hüquqlarının gücləndirilməsi ilə bağlı danışıqlar hələ də davam edir.^[3]

Tarixi

redaktə

Kanadanın Arktikadakı suverenlik iddiaları ilə bağlı narahatlıqlar nəticəsində 1950-ci illərdə Arktikaya köçürülmə baş verdi. Bu zaman Kanada federal hökuməti bir neçə İnuit ailəsini Nunavikdən zorla köçürdü. Ailələr daha şimala bu gün Nunavut adlanan bölgədə yerləşən Qris Fiord və Resolute adlı çətin şəraitli kəndlərə göndərildi. Bu addım Soyuq müharibə dövründə Kanadanın həmin ərazilərdəki hüquqi işğalını nümayiş etdirmək və Arktikada əhalini artıraraq suverenlik iddialarını gücləndirmək məqsədi daşıyırdı. Unqava yarımadasında yerləşən İnukjuakdan olan səkkiz İnuit ailəsinə evlər və ov üçün bol heyvan vəd edilmişdi. Lakin onlar köçürüldükləri yerlərdə heç bir bina və tanış vəhşi heyvan növlərinin olmadığını gördülər. Onlara istəsələr bir ildən sonra yenidən Nunavikə qaytarılacaqları bildirildi, lakin bu təklif sonradan ləğv edildi, çünki onların geri qaytarılması Kanadanın Arktikadakı suverenlik iddialarına zərər verə bilərdi. Nəticədə İnuitlər məcburi şəkildə yeni mühitdə yaşamağa davam etdilər. Zamanla onlar yerli beluqa balinalarının miqrasiya yollarını öyrəndilər və hər il 18,000 km² (6,900 kv. mil) ərazidə ov edərək sağ qalmağı bacardılar.^[4]

Coğrafiyası

redaktə

Nunavik Kvebek əyalətinin ən şimal hissəsində yerləşən geniş bir ərazidir. Bu bölgə həm Arktika, həm də subarktika iqlimi zonalarına daxildir.^[5] Ümumilikdə, Nunavikin icmalarında təxminən 12,000 insan yaşayır və bu rəqəm yerli icmalarda yüksək əhali artımı tendensiyasına uyğun olaraq artmaqda davam edir.^[6]

Nunavik qərbdə Hudson körfəzi, şimalda isə Hudson boğazı və Ungava körfəzi ilə Nunavut ərazisindən ayrılır. Nunavik Kvebekin Cote-Nord bölgəsi və Nyufaundlend və Labrador əyalətinin Labrador bölgəsi ilə sərhəddə yerləşir. Unqava yarımadası bölgənin şimaldakı üçdə ikisini təşkil edir. Nunavik ilə Kvebekin cənubu arasında avtomobil yolu bağlantısı yoxdur. Lakin Jamesi bölgəsinin Trans-Taiqa Yolu 55-ci paralelin yaxınlığında, Kaniapiskau su anbarında sona çatır və bu nöqtə Kuujjuaqdan bir neçə yüz kilometr cənubda yerləşir. Bölgədə bütün kəndlərə ilboyu hava yolu bağlantısı mövcuddur, yay və payız fəsillərində isə mövsümi dəniz daşımaları həyata keçirilir. Nunavikin cənubundakı daxili bölgələrə Şheffervilledən şimala uzanan bir neçə cığır vasitəsilə çatmaq mümkündür.

İstinadlar

redaktə

↑ "Aboriginal Peoples in Canada in 2006: Inuit, Métis and First Nations, 2006 Census: Inuit: Inuit population: Young and growing". Statistics Canada. 2008-10-14 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2008-04-11.
↑ "Inuit poised to gain control of large territory in Quebec". CBC News. 2007-08-13. March 9, 2008 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2007-08-13.
↑ Curry, Bill. "Quebec Inuit to sign historic self-governance agreement". Toronto: en:The Globe and Mail. 2007-08-13. İstifadə tarixi: 2007-08-13.^{[daimi ölü keçid]}
↑ "The Nunavik Inuit" (PDF). University of Washington. 24 iyun 2010 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 fevral 2017.
↑ "Aboriginal peoples in Canada: Key results from the 2016 Census". Statistics Canada. 25 October 2017. İstifadə tarixi: 31 October 2017.
↑ Census Profile, 2021 Census of Population. "Census of Population Data 2021, Northern Villages". Nunivaat (ingilis və inuktitut). 2022. İstifadə tarixi: 19 September 2022.

Ədəbiyyat

redaktə

Chabot, Marcelle (2004). Consumption and Standards of Living of the Québec Inuit: Cultural Permanence and Discontinuities. Canadian review of sociology and anthropology,41 (2): 147–170.
Chabot, M. (2003). Economic Changes, Household Strategies and Social Relations of Contemporary Nunavik Inuit. en:Polar Record 39(208): 19–34.
Dana, Leo Paul 2010, “Nunavik, Arctic Quebec: Where Co-operatives Supplement Entrepreneurship,” Global Business and Economics Review 12 (1/2), January 2010, pp. 42–71.
Greene, Deirdre, D. W. Doidge, and Ray Thompson. An Overview of Myticulture with Particular Reference to Its Potential in Nunavik. Kuujjuaq, Quebec: Kuujjuaq Research Centre, Makivik Corp, 1996.
Hodgins, Stephen. Health and what affects it in Nunavik how is the situation changing? Kuujjuaq, [Quebec]: Nunavik Regional Board of Health and Social Services, 1997. ISBN 2-9803354-2-8
Reeves, Randall R., and Stanislaw Christopher Olpinski. Walruses of Nunavik = Les morses du Nunavik. [Kuujjuaq, Quebec]: Makivik Corporation, 1995.
Reeves, Randall R., and Stanislaw Christopher Olpinski. Belugas (white whales) in Nunavik = Les bélugas (baleines blanches) au Nunavik. [Kuujjuaq, Quebec]: Makivik Corporation, 1995.

Xarici keçidlər

redaktə

Vikianbarda Nunavik ilə əlaqəli mediafayllar var.

Mənbə — "https://az.wikipedia.org/wiki/?q=Nunavik&oldid=8265121"