 |
 |
Gecemiz.az |  |
 |
İslandiya atı isp. Pura Raza Espanola — İslandiyada yetişdirilən at cinsi. Onun səciyyəvi xüsusiyyətləri kiçik boy (solğunluqda 144 sm-ə qədər), dolğun və qaba bədən quruluşu, iri baş, tüklü qalın alın, uzun yal və quyruqdur. Atlar müxtəlif rənglərdə ola bilər - məsələn, qara, bay, qırmızı, piebald, boz. Çılpaq atlar yoxdur.[2]
| İslandiya atı | |
|---|---|
 | |
| Yetişdirildiyi yer | |
| Sayı |
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
İslandiyalıların özləri yüzə qədər növ və rəng çalarlarını sayırlar. İslandiya atları yetkinliyə gec 7-8 yaşında çatır. Lakin uzun müddət yaşayırlar, bəzən 40 ilə qədər. Sürü ilə saxlanılır, təmiz havada böyüyürlər. Yalnız qışın gəlməsi ilə sığınacaqlara aparılırlar. Atlar soyuqdan qorxmur, çünki qalın, sıx tüklərlə əhatələniblər və nadir hallarda xəstələnirlər.[3]
İslandiya atları IX və XX əsrlərdə İslandiyaya Skandinaviya mühacirləri tərəfindən gətirilən poni cinslərindən törəyib. Bu cins İslandiya tarixi boyunca müxtəlif sənədlərdə qeyd olunub. Adıçəkilən atlara aid ilkin istinadlar XII əsrdən ortaya çıxıb. İslandiyanın sərt iqlimi zəif atları erkən mərhələdə məhv edirdi, ən güclülər isə genlərini nəsillərə ötürürdü. 1780-ci illərdə Laki vulkan püskürməsinin nəticəsində cinsin böyük bir hissəsi məhv olub.[4][5]
Bu atlar digər cinslərə nisbətən daha kiçik olsa da, əksər qeydiyyat orqanları onu at kimi təsnif edir. Bu cins uzunömürlü və davamlıdır, bu da öz doğma ölkəsinin sərt təbiətindən irəli gəlir. İslandiyada onların az xəstəlik və problemləri var, buna görə də ölkəyə xaricdən atların idxalı qadağandır və ixrac edilən atların geri qayıtmasına icazə verilmir. İslandiyada yeganə at cinsi olan İslandiya atı həmçinin beynəlxalq səviyyədə məşhurdur və Avropa və Şimali Amerikada əhəmiyyətli populyasiyalar mövcuddur. Bu cins hələ də öz doğma ölkəsində ənənəvi qoyun otarılması zamanı, həmçinin asudə vaxt keçirmək, şoular və yarışlar üçün istifadə olunur.
İslandiya atlarının çəkisi 330 ilə 380 kiloqram arasında dəyişir və orta hesabla 13 ilə 14 qarış hündürlüyə malikdirlər, baxmayaraq ki, ən qısa ölçülmüş İsland atı 113 sm, ən uzunu isə 157 sm olub. Bu tez-tez poni ölçüsü hesab edilsə də, yetişdiricilər və cins qeydiyyat orqanları həmişə İslandiya atlarını at kimi təsnif edirlər.
İslandiya atları adətən dörd yaşına çatana qədər minilmir və onların strukturlu inkişafı yeddi yaşına qədər tamamlanmır. Onların ən məhsuldar illəri səkkiz ilə on səkkiz yaş arasıdır. Danimarkada yaşayan bir İslandiya atı 56 yaşa qədər yaşayaraq rekord qırıb,[6] digər bir at isə Böyük Britaniyada 42 yaşa qədər yaşayıb.[7] Bu atlar yüksək məhsuldarlığa malikdirlər və hər iki cins 25 yaşına qədər yetişdirmə üçün uyğundur, atların 27 yaşında doğuş etdiyi qeydə alınıb.[8]
 |
 |
GECEMIZ.AZ |  |
 |
|
