Xiasi (çincə: 下司犬)[1] — Çinin Quyçjou əyalətində yerləşən Xiasi kəndinin adını daşıyan və Myao xalqı tərəfindən min illərdir bəslənən yerli it cinsi.[2][3] Tarixən ov iti və gözətçi iti kimi yetişdirilən Xiasi iti bu gün ailəyə var-dövlət gətirdiyinə inanıldığı üçün dəyərli hesab edilir.[1][3] Bu cins hazırda kritik şəkildə təhlükə altındadır və genetik müxtəlifliyi aşağıdır.[2][4] Xiasi itləri hazırda Çində keçirilən əksər it nümayişlərində qəbul edilir.
Xiasi iti | ||||
---|---|---|---|---|
![]() | ||||
Elmi təsnifat | ||||
XƏTA: latin parametri doldurulmayıb. |
||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||
XƏTA HAQQINDA MƏLUMAT Bu parametr doldurulmayıb: latin |
||||
|
Əsrlər boyu Xiasi və ətraf kəndlərdə yetişdirilmişdir. Əsasən Myao xalqı tərəfindən inkişaf etdirilən Xiasi itləri sıx meşələrdə, yüksək dağlarda və təhlükəli yolların olduğu bölgələrdə təhlükəli ov heyvanları ilə mübarizə apara bilən dözümlü ov iti kimi yetişdirilmişdir.[5] Bölgədə yaxşı tanınmasına baxmayaraq, XX əsrdə bu cinsin populyasiyası azalmağa başlamış və 1999-cu ildə aparılan bir araşdırma nəticəsində cəmi 271 safqan itin qaldığı müəyyən edilmişdi.[5] O vaxtdan bəri cinsi qorumaq üçün müxtəlif səylər göstərilir. Əvvəlcə Guicou əyalətinin Heyvandarlıq Bürosu, daha sonra isə "Xiasi İti Cinsinin Qorunması, İnkişafı və İstifadəsi Layihəsi" tərəfindən bu istiqamətdə işlər görülmüşdür.[5]