 |
 |
Gecemiz.az |  |
 |
Yapon tənbəlcüllütü və yaxud Letham tənbəlcüllütü (lat. Gallinago hardwickii) — Rusiya Federasiyasının Uzaq Şərq bölgəsinin cənubunda məskunlaşan nadir su tənbəlcüllütü növü. Rusiyada nadir növ kimi qorunur. Rusiyanın Qırmızı Kitablarına,[3] SSRİ-nin, IUCN-in Qırmızı Siyahısına-96, Bonn Konvensiyasının 2-ci Əlavəsinə, Rusiya ilə Yaponiya və Koreya Respublikası arasında köçəri quşların mühafizəsinə dair bağlanmış ikitərəfli müqavilələrin və digər Asiya ölkələrinin əlavələrinə daxil edilib.[4] Bu qoruyucu tədbirlər sayəsində ornitoloqlar 1980-1990-cı illərdə növlərin sayında cüzi artım olduğunu qeyd ediblər, xüsusən də növlərin kifayət qədər geniş yayıldığı Saxalin adasının cənubunda. Köçəri quş növüdür.[5][6] Avstraliya, Tasmaniya və Cənub-Şərqi Asiya ölkələrində qışlayır. Bu uçuş yolu boyunca növlərin ümumi sayının təxminən 36.000 fərd olduğu təxmin edilir.[7]
| Yapon tənbəlcüllütü | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||||
|
XƏTA: parent və rang parametrlərini doldurmaq lazımdır. ???: Yapon tənbəlcüllütü |
||||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||||
| ||||||||||||
Quşun ümumi adının mənşəyi aydın deyil. Yapon tənbəlcüllütün uzunluğu 29–33 sm, qanad aralığı 50–54 sm və çəkisi 150–230 qram arasındadır. "Gallinago" tənbəlcüllütü kimi qara, qəhvəyi, açıq sarı və ağ rəngli gizli naxışlı lələkləri ilə tanınır.[7] Bununla belə, təbiətdə Svinho tənbəlcüllütü və iynəquyruq tənbəlcüllütündən asanlıqla fərqləndirilə bilməsə də, bir qədər daha böyükdür. Yapon tənbəlcüllütü əsasən Yaponiyanın Hokkaydo adasında çoxalır, daha az sayda Honşu adasında, şərqi Rusiya materikində və Saxalin adasında və tarixən Kuril adalarında rast gəlinir. Bütün populyasiya köç edir və çoxalma mövsümündən kənar dövrü əsasən Avstraliyanın şərqində keçirir, burada ən çox rast gəlinən "Gallinago" tənbəlcüllütüdür. Tayvan, Filippin və Yeni Qvineyada köç zamanı qeydə alınmış və Yeni Zelandiyaya nadir hallarda səyyah kimi gəlir.[7]
Yapon tənbəlcüllütünün Asiyada çoxalma yaşayış yerləri alp çəmənlikləri, otlaqlar, kənd təsərrüfatı sahələri, gənc ağac plantasiyaları və əkin sahələrini əhatə edir. Avstraliyada çoxalma mövsümündən kənar yaşayış yerləri müxtəlif növ dayaz şirinsu bataqlıqlarıdır, qida üçün çılpaq palçıq və ya dayaz su, sığınacaq üçün isə yaxınlıqda bitki örtüyü tələb edir. Küpləşmə zamanı erkəklər nümayiş uçuşları və davul çalma ilə dişiləri cəlb edir. Onlar yerdə, bitki örtüyü ilə gizlədilmiş yuvalar qurur və bir dəfəyə dörd yumurta qoyur.[8]
Yapon tənbəlcüllütü toxumlar və digər bitki materialları ilə qidalanır. Həmçinin həşəratlar (əsasən milçəklər və böcəklər), torpaq qurdları, hörümçəklər və bəzən molyusklar, izopodlar və qırxayaqlarla qidalanır.[8]
Beynəlxalq səviyyədə Latham bekası "təhlükəyə yaxın" növ kimi qiymətləndirilir. Avstraliyada əvvəllər ov quşu kimi ovlansa da, indi tam qorunur və 2020-ci ildə qiymətləndirildikdən sonra Avstraliyanın "EPBC Act" qanununa əsasən "zəif" kimi siyahıya alınıb. Cənubi Avstraliyanın "National Parks and Wildlife Act 1972" qanununa əsasən "nadir" kimi qeyd edilir.[9]
 |
 |
GECEMIZ.AZ |  |
 |
|
