 |
 |
Gecemiz.az |  |
 |
Pinta adası tısbağası (lat. Pinta Island tortoise) — Qalapaqos adalarına daxil olan Pinta adasında yaşayan və nəsli tükənmiş tısbağa növü.[2] Ekoloji pozuntu və insan təsiri səbəbi ilə nəsli kəsilən bu növün sonuncu fərdi 2012-ci ildə ölüb. Bəzi mənbələrdə 2018-ci ildə Qalapaqosda tapılan bir tıspağanın Pinta tısbağası olduğu söylənsə də, genetik fərqliliklərə görə, bu məsələnin düzgünlüyü hələ də sübut edilməyib.[3][4]
| Pinta adası tısbağası | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
|
XƏTA: parent və rang parametrlərini doldurmaq lazımdır. ???: Pinta adası tısbağası |
||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
|
||||||||||
| ||||||||||
Pinta adası tısbağası yüksək və yastı kəllə strukturu, böyük ölçüləri ilə tanınan nəhəng bir tısbağa növü olub. Bəzi fərdləri yüzlərlə kiloqram çəkiyə sahib ola bilirdi. Əkin sahələrinin yaxınlığında və açıq otlaq bölgələrdə yaşayıb, ot, yarpaq və digər bitkilərlə qidalanıb.[5]
Nəsli tükənmə təhlükəsi ilə üzləşməsinin əsas səbəblərindən biri insan təsiri və ekosistemdəki dəyişikliklər olub. XIX əsrdə Qalapaqos adalarına ilk dəfə insanın gəlməsi ilə yanaşı, dənizçilər tısbağaları əsasən qida mənbəyi kimi istifadə etməyə başladılar. Pinta adasında çox az sayda heyvan növü olduğundan, insanların tısbağaları ovlamağa məcbur olması bu heyvanın sayını sürətlə azaldıb. Daha sonra adalara gətirilmiş və yerli ekosistemdəki balansı pozmuş siçan, it və donuzlar kimi xarici növ heyvanlar tısbağaların yumurtalarına və gənc fərdlərinə hücum edirdi. Həmçinin yaşayış mühitinin məhv edilməsi və iqlim dəyişiklikləri də bu növün yox olmasına səbəb olub.[6]
Lonesome Corc adlı məşhur tısbağa bu növün sonuncu fərdidir.[7] O, 1910-cu illərdə doğulmuş və Pinta adasında tək başına qalıb. Lonesome Corc dünyanın ən sonuncu "Chelonoidis Abingdon" fərdi sayılır. Onun qorunması üçün elmi araşdırmalar aparılıb, xüsusi qoruma layihələri həyata keçirilib.[8][9] Lonesome Corc 2012-ci ildə, 102 yaşında ölüb.[10]
 |
 |
GECEMIZ.AZ |  |
 |
|
