 |
 |
Gecemiz.az |  |
 |
|
redaktə
|
|
Opera portalına xoş gəlmisiniz!
|
   |
Bəyazid və ya Tamerlan Georq Fridrix Hendelin eyni adlı operası ilə qarışdırlmamalıdır. 1735 – ci ildə Antonio Vivaldi tərəfindən bəstələnmiş italyan operasıdır. Operanın librettosu Aqostino Pioven tərəfindən yazılmışdır. Əsərin premyerası Veronada, karnaval mövsümündə həyata keçirilmişdir. Opera (kataloq nömrəsi RV 703) üç hissəli simfoniya olan giriş və üç pərdədən ibarətdir. Operanın mövzusu Osmanlı sultanı I Bəyazidin Əmir Teymur tərəfindən əsir götürülməsindən sonrakı həyatına həsr edilmişdir. Məşhur "Sposa son disprezzata" ariyası bu operadandır.
O olmasın, bu olsun — Üzeyir bəy Hacıbəyovun ikinci musiqili komediyası (1911). Bәstәkarın XIX əsrin sonu XX əsrin әvvәllәri Azәrbaycan hәyatının, mәişәtinin qüsurlarını kәskin ifadә edәn 4 pәrdәli (әvvәlcә 3 pәrdәli idi) әsәridir. Burada müflislәşәn vә mәnәviyyatca düşgünlәşәn zadәganların xәsisliyi, pulun gücunә fanatik inamı ilә seçilәn varlı tacir zumrәsi ilә ittifaqa girmәk cәhdi inandırıcı tәsvir olunmuşdur. İnsanın mәnәvi azadlığı vә lәyaqәti uğrunda mubarizә aparan, pulun hökmranlığı vә sosial-mәişәt qayda-qanunları ilә barışmayan yeni nәslin numayәndәlәri "әski" cәmiyyәtә qarşı qoyulmuşdur. Әsәrdә musiqi mühüm dramaturji rol oynayıb, hadisәlәrin gedişatına fәal yardım göstәrir, qәhrәmanların xarakteristikasını dәrinlәşdirir. Buradakı mәnfi qәhrәmanlar arasında puluna görә "yuxarı" tәbәqәlәrin hörmәt bәslәdiyi tacir Mәşәdi İbad әsas obrazdır.
Müslüm Maqomayev (18 sentyabr 1885 - 28 iyul 1937) — bəstəkar, dirijor, pedaqoq, folklorçu, ictimai xadim. Azərbaycan musiqisində Avropa stilində ilk operanın müəllifi ("Nərgiz", 1935), Azərbaycanın əməkdar incəsənət xadimi (1936). Azərbaycan peşəkar musiqili teatrının banilərindən biri olmuşdur. Əslən Qax rayonunun İlisu kəndindəndir. Atası Məhəmməd Abdul oğlu gənc yaşlarında İlisu kəndində dəmirçilik etmiş və sonralar Vladiqafqaz şəhərinə köçmüşdür. Burada çeçen qızı ilə evlənərək yaşamını davam etdirmışdir. Ailənin böyük oğlu olan Abdulmüslüm 1912-ci ildən opera dirijorluğu fəaliyyətinə başlamışdır. "Şah İsmayıl" (1916) və "Nərgiz" (1935) operalarının müəllifidir. 1927-ci ildə Maqomayevin redaktəsi ilə "Azərbaycan Türk Xalq Mahnıları"nın ilk məcmuəsi (Üzeyir Hacıbəyov tərəfindən yazılmış və işlənmişdir) nəşr olunmuşdur.
Koroğlu — Üzeyir bəy Hacıbəyovun aşıq operası. Operanın əsas qəhrəmanı olan xalqın obrazı məzlum vəziyyətdən tədricən güclənən etiraza, ədalət uğrunda əzmlə mübarizəyə qalxmaq qərarından —qələbə sevincinə qədər hərtərəfli, ardıcıl verilmişdir. Xalq obrazının açılışında ifadəli kiçik mövzu-tezislər — leytmotivlər böyük rol oynayır: 1. Xalqın məzlumluğunu ifadə edən həyəcanlı mövzu (çahargah ladının kadensiya intonasiyası üstündədir). 2. Üsyan etmiş xalq mövzusu (şur ladının kadensiya intonasiyaları üstündədir; çağırış xarakteri daşıyaraq aşıq musiqisinin obraz-intonasiya quruluşu ilə səsləşir). Qətiyyətli, təsirli xarakter daşıyan 3 və 4-cü leytmotivlər xalqın qəhrəmani obrazı ilə bağlıdır; rast ladı intonasiyaları üstündə qurulan bu leytmotivlərdə müasir kütləvi mahnı əlamətləri müəyyən qədər özünü göstərir. 5-ci mövzuda xalqın iradəsi, poetik əhvali-ruhiyyəsi, yüksək mənəvi keyfiyyətləri ifadə olunmuşdur. I pərdənin əvvəlində xalqın məzlumluğu leytmotivi üstündə qurularaq onun kədərini, həyəcanını, qəzəbini ifadə edən "Bu gözəl təbiət" xoru xalq obrazının ekspozisiyası rolunu onayır. Kəndlilərin obrazı artıq I pərdədən dramaturji fəallığı ilə seçilir.
Hüseynqulu Məlik oğlu Rzayev (Sarabski) (20 mart 1879, Bakı — 2 fevral 1945, Bakı) — opera müğənnisi (lirik tenor), aktyor, rejissor, pedaqoq, teatr xadimi, Azərbaycanın xalq artisti (1932). Azərbaycan professional musiqi teatrının banilərindən biri. 1908-ci ildən "Nicat" cəmiyyəti nəzdində "Müsəlman Opera truppası"nın yaradıcılarından biri və solisti olmuşdur. Məcnun ("Leyli və Məcnun"), Şeyx Sənan ("Şeyx Sənan"), Kərəm ("Əsli və Kərəm"), Sərvər ("O olmasın, bu olsun"), Şah İsmayıl və b. partiyaların ən yaxşı ifaçılarından biri olmuşdur.
Məmmədova Şövkət Həsən qızı (18 aprel, 1897, Tbilisi – 8 iyun 1981, Bakı) — İlk professional Azərbaycan qadın müğənnisi (lirik koloratur soprano). SSRİ xalq artisti (1938). Azərbaycan opera ifaçısı və müəllimi. Azərb. SSR Ali Sovetinin (1-4 çağırış) deputatı olmuş, 2 dəfə Lenin ordeni, 2 Qırmızı Əmək Bayrağı və "Şərəf nişanı" ordenləri ilə təltif edilmişdir. Şövkət Məmmədova indiki Gürcüstanın Tbilisi şəhərində kasıb pinəçi ailəsində anadan olub. Atası Şövkətin musiqiyə qarşi olan istəyi hiss edib, milyonçu H.Z.Tağıyevin köməkliyi ilə 1910-cu ildə onu Bakıya göndərir. 1911-ci ildə Zeynalabdin Tağıyev və həyat yodaşı Sonanın köməyi ilə İtaliyada, Milan şəhərində musiqi məktəbinə daxil olur. Lakin 1912-ci ildə ona olan kömək kəsilir və Məmmədova Rusiyaya qayıtmalı olur. O təhsilini Tbilisi musiqi məktəbində davam etdirir.
Yusif Eyvazov (d. 2 may 1977, Bakı) — Azərbaycan əsilli opera müğənnisi, tenor. 1996-1998-ci illərdə Bakı Dövlət Konservatoriyasında oxumuş, sonralar Franko Korelli, Maqdı Olivero və Plasido Dominqo kimi opera ifaçılarından ustad dərsləri almışdır. 2009 cu ilin aprelində Bakıda ilk solo konserti ilə çıxış etmişdir.
Vyana Dövlət Operası (alm. Wiener Staatsoper), 1918 ci ilə kimi Vyana Saray Operası, 27 sentyabr 1938 ci ildən Vyana Dövlət Operası— Avstiyada ən böyük opera binası. 1861 ci ildə Vyana Şəhərsalma Fondunun sifarişi ilə memarlar alm. August Sicard von Sicardsburg, alm. Eduard van der Nüll tərəfindən inşaasına başlanılaraq,25 may, 1869 cu ildə bitirilmişdir. Açılış günü səhnəsində Volfqanq Amadey Mosartın “Don Juan” operası oynanılmışdır. 1 may — 31 may, 1945 ci illərdə opera alm. Opernhaus der Stadt Wien – Wiener Staatsopernensemble — “Vyana Şəhər Operası – Dövlət Opera Ansambılı” adlandırılmışdır.
| it. “Nessun Dorma!” (“Heç kim yatmasın!”) Turandot | ||
|---|---|---|
| ||
| it. “Che gelida manina” (“Bu əllər necə soyuqdur”) Bohema | ||
|---|---|---|
| ||
| it. “Mi chiamano Mimì” (“Məni Mimi çağırılar”) Bohema | ||
|---|---|---|
| ||
| it. “Vecchia zimarra” (“Köhnə palto”) Bohema | ||
|---|---|---|
| ||
| it. “Recondita armonia” (“Gizli harmoniya”) Toska | ||
|---|---|---|
| ||
| it. “Vissi d'arte” (“Sənət üçün yaşayaraq”) Toska | ||
|---|---|---|
| ||
| it. “E lucevan le stelle” (“Və ulduzlar parıldayırdılar”) Toska | ||
|---|---|---|
| ||
| it. “La donna è mobile” (“Qadınlar daimi deyil”) Riqoletto | ||
|---|---|---|
| ||
| it. “O patria mia” (“Oh, mənim əziz ölkəm”) Aida | ||
|---|---|---|
| ||
| it. “La fatal pietra sovra me si chiuse” (“Ölüm daşı indi məni qapayacaq”) Aida | ||
|---|---|---|
| ||
| Habanera ariyası fr. “L'amour est un oiseau rebelle” (“Eşq azad (vəhşi) bir quşdur”) Karmen | ||
|---|---|---|
| ||
| it. “Va, pensiero” (“Uç düşüncə”) Nabukko | ||
|---|---|---|
| ||
| it. “Di quella pira l'orrendo foco” (“Tonqalın alovu amansızdır”) Trubadur | ||
|---|---|---|
| ||
| fr. “Le veau d'or” (“Qızıl buzov”) Faust | ||
|---|---|---|
| ||
| it. “No Pagliaccio non son” (“Yox, mən payaç deyiləm!”) Palyaçolar | ||
|---|---|---|
| ||
Xarici keçidlərdə operalar| Cakomo Puççini | |||||
|---|---|---|---|---|---|
|
| |||||
| Cüzeppe Verdi | ||||
|---|---|---|---|---|
|
| ||||
| Volfqanq Amadey Motsart | |||
|---|---|---|---|
|
| |||
| Coakkino Rossini | |||
|---|---|---|---|
|
| |||
| Jorj Bize | ||
|---|---|---|
|
| ||
| Müslüm Maqomayev | ||
|---|---|---|
|
| ||
| Üzeyir Hacıbəyov | ||||
|---|---|---|---|---|
|
| ||||
| Fikrət Əmirov | ||
|---|---|---|
|
| ||
|
|
 |
 |
GECEMIZ.AZ |  |
 |
|
