Ukrayna Milli Demokratik İttifaqı (ukr. Українське національно-демократичне об'єднання (УНДО), pol. Ukraińskie Zjednoczenie Narodowo-Demokratyczne (UZND), qısaca UNDO) — 1925–1939-cu illərdə İkinci Polşa Respublikası ərazisində fəaliyyət göstərmiş aparıcı ukraynalı siyasi partiya.[1] Partiyanın əsas məqsədi Qərbi Ukraynada yaşayan ukraynalıların siyasi, mədəni və iqtisadi hüquqlarını müdafiə etmək idi.
Ukrayna Milli Demokratik İttifaqı | |
---|---|
Quruluş tarixi | 1925 |
Dağılma tarixi | 1939 |
Baş qərargah |
Ukrayna Milli Demokratik İttifaqı 1925-ci ildə Lviv şəhərində yaradılmışdır.[2] Bu təşkilat daha əvvəlki Ukrayna Milli Demokrat Partiyasının davamı hesab olunurdu. UNDO İkinci Polşa Respublikasının parlamenti olan Sejm və Senatda ukraynalıların hüquqlarını müdafiə edən əsas siyasi qüvvə kimi çıxış edirdi.[3] UNDO-nun əsas liderləri arasında Dmitro Levitski və Vasili Mudrıy kimi görkəmli siyasətçilər yer almışdır. Partiya əsasən mülayim, qanuni yollarla Ukraynalıların muxtariyyət hüququnun əldə olunmasına çalışırdı.[4]
UNDO öz ideologiyasında demokratik prinsiplərə, ukrayna milli identikliyinə və mədəni muxtariyyətə üstünlük verirdi.[5] Partiya Qərbi Ukraynada təhsil, mətbuat və iqtisadi institutların yaradılmasına dəstək olmuş, ukraynalıların hüquqlarını qorumaq üçün siyasi[6] vasitələrlə mübarizə aparmışdır.[7] UNDO-nun öz mətbu orqanları və gənclər təşkilatları da mövcud idi.[8] O, Polşa hökuməti ilə münasibətlərdə kompromisli yanaşma tutaraq,[9] bir çox hallarda radikal millətçi təşkilatlardan fərqlənirdi. 1939-cu ildə Sovet İttifaqının Qərbi Ukraynanı işğal etməsi ilə UNDO ləğv edildi. Partiyanın rəhbərləri və fəalları repressiyalara məruz qaldı, bəziləri sürgün edildi, digərləri isə həbs olundu.[10]
UNDO-nun fəaliyyəti Ukrayna siyasi tarixində mühüm mərhələlərdən biri hesab olunur. Onun əsas ideyaları və təşkilati təcrübəsi sonrakı dövrlərdə, xüsusən də Ukraynanın müstəqillik illərində demokratik siyasi hərəkatlara təsir göstərmişdir.[6]