. Gecemiz.az

Kerim Sukurov - Wikipedia - Gecemiz.az

Ana Səhifə - Kerim Sukurov

Şükürov Kərim Kərəm oğlu (10 may 1956, Bərdə) — Azərbaycan tarixçisi, tarix elmləri doktoru, professor, Azərbaycan Respublikası Dövlət Mükafatı laureatı, AMEA A.A. Bakıxanov adına Tarix və Etnologiya İnstitutunun direktoru[1], institutun Elmi Şurasının sədri, Azərbaycan Turizm və Menecment Universitetinin professoru, [2] Azərbaycan Milli Ensiklopediyası redaksiya heyətinin üzvü. [3] Azərbaycan tarixşünaslığında ilk dəfə olaraq İran və Rusiya imperiyası arasında əhalinin miqrasiyasının hüquqi-siyasi məsələlərini, miqrantların dinamikası və yerləşməsi məsələlərini, əhalinin öyrənilməsinin mənbələri və tarixşünaslığını, Azərbaycanın tarixi demoqrafiyasını tədqiq etmişdir.[4]

Kərim Şükürov
Doğum tarixi 10 may 1956(1956-05-10) (69 yaş)
Doğum yeri
  • Bərdə, Bərdə rayonu, Azərbaycan SSR, SSRİ
Elm sahəsi tarix
Elmi dərəcəsi tarix elmləri doktoru
Elmi adı professor
İş yerləri
  • AMEA Tarix və Etnologiya İnstitutu
Təhsili
  • Bakı Dövlət Universiteti
Mükafatları Azərbaycan Respublikasının Dövlət mükafatı "Heydər Əliyevin 100 illiyi (1923–2023)" yubiley medalı

Mündəricat

  • 1 Həyatı
  • 2 Yaradıcılığı
  • 3 Elmi əsərləri
    • 3.1 Kitablar
  • 4 Siyasi fəaliyyəti
  • 5 Mükafatları
  • 6 Filmoqrafiya
  • 7 Virtual sərgi
  • 8 Həmçinin bax
  • 9 İstinadlar
  • 10 Xarici keçidlər

Həyatı

redaktə

Kərim Şükürov 1956-cı il may ayının 10–da Bərdə rayonunda anadan olub. Ailədə 6 uşaq olublar. Bu uşaqların 3-cüsü Kərim Şükürov olmuşdur. Atası ticarətlə məşğul olsa da mütaliəyə marağı olmuş şəxs idi, o, boş vaxtlarında dünya və Azərbaycan ədəbiyyatına dair kitablar oxuyardı. Evdəki bu mühit Kərim Şükürovda da kitaba böyük maraq oyatmışdır:

"Yadımdadır, rayon kitab mağazalarına gələn kitabların böyük əksəriyyətini mən alardım. Bu gün evində zəngin kitabxanası olanlardan biri də mənəm və o vaxtlardan bu günə çatan kitablarımın orada öz yeri indi də var. İnsanın bir fərd olaraq yetişməyində ailənin böyük rolu var və həmişə valideynlərimi böyük ehtiramla yad edirəm, onların fikirlərini, tövsiyələrini bu gün də bir əsas hesab edirəm."[5]

1962-ci ildə Bərdə şəhər 1 № li orta məktəbin birinci sinifinə gedib, 1972-ci ildə orta məktəbi bitirərək Azərbaycan Dövlət Universitetinin Tarix fakültəsinə daxil olub. 1977-ci ildə universiteti fərqlənmə diplomu ilə başa vurub.

Məktəbdə riyaziyyat təmayüllü sinifdə oxusa da humanitar fənlərə böyük marağı olub. Universiteti bitirdikdən sonra sevdiyi peşə - müəllimliklə məşğul olmuşdur. 1977–1980-ci illərdə Bərdə şəhər 1 № li orta məktəbində müəllim, direktor müavini, Bərdə rayon komsomol komitəsinin ikinci katibi işləyib. Bərdə şəhər sovetinin deputatı seçilib.

1980-ci ilin sentyabrında BDU-nun aspiranturasına (istehsalatdan ayrılmaqla) daxil olub, eyni zamanda universitetdə pedaqoji fəaliyyətə başlayıb. 1983-cü ildə aspiranturanı bitirdikdən sonra universitetə müəllim təyin olunub. Əvvəlcə (1983–1989) SSRİ tarixi (oktyabraqədərki dövr), sonra (1989-cu ildən) Azərbaycan tarixi kafedrasında pedaqoji fəaliyyətini davam etdirib. Azərbaycanın tarixi demoqrafiyası Elmi-Tədqiqat laboratoriyasının təşkilatçılarından olub, ona rəhbərlik edib. Hazırda AMEA-nın A.A. Bakıxanov adına Tarix və Etnologiya İnstitutunun direktoru, Azərbaycan Turizm və Menecment Universitetinin professorudur. "Visions of Azerbaijan" jurnalının məsləhətçi redaktorudur.[6]

Yaradıcılığı

redaktə

1984-cü ildə namizədlik (fəlsəfə doktoru), 2007-ci ildə doktorluq dissertasiyaları müdafiə edib. On bir kitab və monoqrafiyanın, yüzdən çox məqalənin müəllifidir. "Azərbaycan əhalisi haqqında ədəbiyyat. Biblioqrafik göstərici." (Bakı, 1994), "Türk xalqları XVI–XX yüzilliklərdə: say dinamikası (Çar Rusiyası və Sovetlər İttifaqı üzrə)" (Bakı, 1997), "Azərbaycan tarixi. Üç hissədə", I–II hissələr (Bakı, 1994–2004), "Azərbaycan əhalisi: öyrənilməsi tarixi və qaynaqları (qədim zamanlardan müasir dövrədək)" (Bakı, 2004), "Türkmənçay – 1828. Tarixi xronika" (Bakı, 2006), "Qarabağ: real tarix, faktlar və sənədlər" (Bakı, 2005, Yaqub Mahmudovla birgə), "Naxçıvan: tarixi və abidələri", (Bakı, 2007, Y. Mahmudovla birgə) kitabları çap edilmişdir.

Kitab və məqalələri Azərbaycan dili ilə birgə rus, ingilis, alman, ərəb və fars dillərində nəşr edilmişdir.

Respublika elmi konfransları ilə birgə Ankara (1994, 1997), Lefkoşa (1995), Praqa (1996, 1999), Naxçıvan (2006), Bakı (2007), Qars (2007), Berlin (2008) və başqa beynəlxalq konfranslarda da iştirak edib.

Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında Ali Attestasiya Komissiyasının Tarix və Siyasi elmlər üzrə Ekspert şurasının üzvü və AMEA-nın Tarix İnstitutunun Elmi Şurasının sədridir.

Tarix elminin təbliği sahəsində də geniş iş aparır. AzTV-də həftəlik "Azərbaycan tarixi" verilişinin aparıcısıdır.

Azərbaycanın ictimai-siyasi həyatında da fəal iştirak edir. Azərbaycanda Həmkarlar İttifaqı hərəkatında xidmətlərinə görə AHİK İcraiyyə Komitəsinin 10 aprel 2008-ci il tarixli qərarı ilə "yubiley medalı" ilə təltif olunub.

"METAFİZİKA" beynəlxalq fəlsəfi və fənlərarası araşdırmalar jurnalının 14-cü sayından jurnalın "Tarix, Arxeologiya və Antropologiya" üzrə redaksiya heyətinin üzvüdür.[7]

Elmi əsərləri

redaktə

Alimin tarix elminin müxtəlif problemlərinə dair xeyli sayda kitab və məqalələri mövcuddur.[8]

Kitablar

redaktə
  1. Azərbaycan tarixi (ümumi təsvir).- Bakı, 1992.
  2. Ön söz və şərhlər // Zeynaloğlu C.Müxtəsər Azərbaycan tarixi (elmi-publisistik və tarixi kitab).- Bakı, 1992.
  3. Azərbaycan xanlıqları (III fəsil). Rusiyanın Şimali Azərbaycanı işğalı. Azərbaycanın bölüşdürülməsi. Xanlıqlar dövrünün başa çatması (XVIII əsrin sonu – 1828-ci il) (IV fəsil) // Azərbaycan tarixi. 9-cu sinif üçün dərslik.- Bakı, 1995.- s. 83-171.
  4. Şimali Azərbaycanda çarizmin müstəmləkəçilik siyasəti (I fəsil, § 1 və § 3 prof. T.Vəliyevlə birgə). XIX yüzilin birinci yarısında mədəniyyət (prof. T.Vəliyevlə birgə) // Azərbaycan tarixi. 10-cu sinif üçün dərslik.- Bakı, 1996.- s. 5-34, 43-60.
  5. Azərbaycan xanlıqları. Dövlət müstəqilliyi uğrunda mübarizə (XV bölüm). Rusiyanın Quzey xanlıqları işğal etməsi (XVI bölüm prof. S.Əliyarlı ilə birgə) // Azərbaycan tarixi. Uzaq keçmişdən 1870-ci illərə qədər.- Bakı, 1996.- s. 508-570; 570-625.
  6. Azərbaycan əhalisi haqqında ədəbiyyat. Biblioqrafik göstərici.- Bakı: Azərbaycan Dövlət Kitab palatası, 1997.- 368 s.
  7. Türk xalqları XVI – XX yüzilliklərdə: say dinamikası (Çar Rusiyası və Sovetlər Ittifaqı üzrə).- Bakı: Azərbaycan Dövlət Kitab palatası, 1997.- 52 s.
  8. Azərbaycan tarixi 3 hissədə. II hissə. Ən qədim zamanlardan bizim günlərədək: dövrlər, hadisələr, sinxronlaşdırılmış cədvəllər.- Bakı: Şirvannəşr, 1998.- 480 s.
  9. Старение населения Азербайджанской республики: история изучения, современные тенденции и перспективы // Демографические и социально-экономические аспекты старения населения (Вторые Валентеевские чтения). В 2 кн. Кн. 2.- М., 1999.- с. 123-128.
  10. Azərbaycan tarixi proqramı. Ali məktəblər üçün.- Bakı: Diplomat, 1999.- 70 s.
  11. Demoqrafiya: Ensiklopedik lüğət. Üç cilddə. I cild.- Bakı: Bakı Universitetinin nəşr., 2001.- 412 s.
  12. Azərbaycan tarixi (ən qədim zamanlar – 2000-ci il) proqramı. Ali məktəblər üçün. (Prof. Q.M.Bayramov və b. ilə birgə).- Bakı, 2001.- 77 s.
  13. Azərbaycan tarixi: 3 hissədə. II hissə. Ən qədim zamanlardan bizim günlərədək: dövrlər, hadisələr, sinxronlaşdırılmış cədvəllər. Əlavələr və dəyişikliklər edilmiş ikinci nəşri.- Bakı: Gənclik, 2003.- 380 s.
  14. Azərbaycan tarixi (ən qədim zamanlar – 2003-cü il) proqramı. Ali məktəblər üçün. (Prof. Q.M.Bayramov və b. ilə birgə) Ikinci nəşri.- Bakı, 2003.- 71 s.
  15. Dünya azərbaycanlılarının öyrənilməsi: struktur yanaşma // Dünya azərbaycanlıları: tarix və müasirlik (Elmi-nəzəri toplu). I buraxılış.- Bakı, 2003.- s. 7-11.
  16. Açılmamış səhifələrin həqiqətləri (A.Paşayevin tərtib etdiyi sənədlər toplusu və kitabı haqqında rəy) // yenə orada.- s. 145-149
  17. Qərbi Azərbaycanın «ensiklopediyası» (I.Məmmədovun iki kitabı haqqında rəy) // yenə orada.- s. 150-154.
  18. Azərbaycan tarixi: 3 hissədə. I hissə. Elmi-nəzəri və praktik problemləri.- Bakı: Bakı Universiteti nəşr., 2004.- 234 s.https://anl.az/el/vsb/pdf/2004-1963.pdf
  19. Azərbaycan tarixi: 3 hissədə. II hissə. Ən qədim zamanlardan bizim günlərədək: dövrlər, hadisələr, sinxronlaşdırılmış cədvəllər. Üçüncü nəşri.- Bakı: Bakı Universiteti nəşr., 2004.- 380 s.
  20. Azərbaycan əhalisi: öyrənilməsi tarixi və qaynaqları (qədim zamanlardan müasir dövrədək).- Bakı: Elm, 2004.- 974 s.
  21. Qurban Bayramov. Biblioqrafiya. «Ön söz əvəzi»nin müəllifi və tərtibçisi.- Bakı, 2004
  22. Dünya azərbaycanlıları: tarix və müasirlik (Elmi-nəzəri toplu). II bur.- Bakı, 2004.- s. 45-50; s. 167-174.
  23. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası. Iki cilddə. Birinci cild.- Bakı, 2004.- s. 11-16; 102-103; 125; 132-135; 138-139; 142; 158-160; 163-165; 190; 193-196; 219; 223-226; 248-249; 261-262; 268-269; 274-279; 295-296; 302; 382; 304; 313; 316-317; 317-318; 324; 370; 378-379; 384-394; 398-402.
  24. Naxçıvan Ensiklopediyası (sonra NE). cc. 1-2. 1-ci cild.- Naxçıvan, 2005.- s. 129; 144-145; 211-212; 214-217; 264-266; 268-272; 274-275.
  25. Qarabağ: Real tarix, faktlar, sənədlər. Garabagh: Real history,facts, documentsBakı-Baku:Təhsil, 2005.- 380 s. (Prof. Y.Mahmudovla birgə).
  26. Naxçıvan: tarixi və abidələri.2007. 216 s. (Prof. Y.Mahmudovla birgə).
  27. Alarlar: Gündoğandan başlayan yol. Bakı: Adiloğlu nəşr., 2005, 244 s. (Akad. T.Bünyadov ilə birgə)
  28. Qarabağ tarixi: qədim zamanlardan müasir dövrədək. (Prof. Y.Mahmudovla birgə) // Qarabağ: suallar və faktlar.- Bakı: Qismət, 2005.- s. 1-52.
  29. Azərbaycanın tarixi demoqrafiyası fənni üzrə proqram.- Bakı, 2005.-     27 s.
  30. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti. Ensiklopediyası. Iki cilddə. Ikinci cild.- Bakı, 2005.- s. 9-11; 14; 21-22. 35-36; 39-40; 43-57; 76-77; 80-81; 84-85; 99-100; 114; 116-126; 128-130; 134-135.
  31. Real tarix, faktar, sənədlər. Bakı. 2009. 143 s. (Prof. Y.Mahudovla birgə)
  32. Dünya qadın tarixçiliyi: şəxsiyyət və əfsanə (Sara Aşurbəyli haqqında söz). Bakı tarixinin ensiklopediyası: Sara Aşurbəyli -110 il. Bakı: Elm və Təhsil, 2016, s.
  33. Azərbaycan dövlətçiliyi tarixində təhsil məsələləri (kitabdakı yazı) - Tahirzadə Ə., Tahirli O. Azərbaycan Cümhuriyyəti tələbələri (tarixi arayış, bəlgələr, yaşamlar). Bakı, TEAS pres, 2016, 1222 s. s.IX-XXI
  34. Азербайджанцы. Москва: Наука, 2017, 708 с. Историческая демография. с.47-54
  35. Fərhad Mirzə Qacar. Səfərnamə. Bakı: Elm və Təhsil, 2017, 420 s. Fərhad Mirzənin "Səfərnamə"si: yol xəritəsi, sosial-coğrafi və siyasi qeydləri (1875-1876-cı illər). s. 3-11
  36. Азербайджан в Системе Международных Отношений 1648-1991. Документы и материалы. Баку. 2020. 720 с.
  37. Закавказское Мусульманское Духовное Управление 70-е годы XIX- начало XX веков. Документы и материалы. 2022, 477 с.
  38. Azərbaycan Albanşünaslığının (Qafqaz) tarixinə dair (Dünya üzrə tədqiqatlar kontekstində xronoloji biblioqrafiya ilə). – Bakı: 2023, 388 s.
  39. Osmanlı imperiyası və erməni dövlətinin yaradılması (1918-1920). Osmanlı arxiv sənədləri və mətbuatı üzrə. Bakı, TEAS press, 2023, 874 s.
  40. История Азербайджана в армянской исторической публицистике и историографии: фальсификация и правда (по рецензиям азербайджанских историков). Баку - 2023, 178 с.
  41. Azərbaycan Avropa rəngkarlığında: tarixi baxış. Bakı - 2024, 550 s.
  42. Двойные стандарты И.М. Дьяконова:обращаясь от «Книги воспоминаний» (1995) к «Истории Мидии» (1956), Баку, 2024, 145 с.
  43. Qızılbaş ensiklopediyası (Giriş). Birinci hissə. Bakı - 2024.
  44. Два труда по истории Гянджи. И.М. Джафар-заде. Историко-археологический очерк Гянджи (1940); М.М.Альтман Материалы из писменных источников по истории Гянджи (1940). Выпуск 2. Баку: Института Истории и Этнологии Национальной Академии Наук Азербайджана, 2025, 354 c.
  45. КАК СОЗДАВАЛСЯ «ИСТОРИЯ МИДИИ» И.М.ДЬЯКОНОВА / 2025

Siyasi fəaliyyəti

redaktə

1995-ci il parlament seçkilərində Kərim Şükürov Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyasının proporsional seçki üzrə vahid namizədlər siyahısında 12-ci sırada olmuşdur.[9] Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyası seçkilərdə proporsional siyahı üzrə 346 192 (9.6%) səs toplayaraq siyahısından ilk 3 nəfərin deputat seçilməsinə nail olmuşdur.[10] Beləliklə, Kərim Şükürov deputat seçilə bilməmişdir.

Mükafatları

redaktə

  — Azərbaycan Respublikasının Dövlət Mükafatı[11]

Azərbaycan Respublikasının Elm, mədəniyyət və ədəbiyyat üzrə Dövlət Mükafatları komissiyasının qərarı ilə Azərbaycan Respublikasının Dövlət Mükafatı laureatının diplomu və fəxri döş nişanı təqdim edilmişdir.[12]
  — "Heydər Əliyevin 100 illiyi (1923–2023)" yubiley medalı
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2024-cü il 2 fevral tarixli 4289 nömrəli Sərəncamı ilə "Heydər Əliyevin 100 illiyi (1923–2023)" yubiley medalı ilə təltif edilmişdir.[13]
Rusiya Fəlsəfə və Hüquq İnstitutunun təsis etdiyi “Akademik Cahangir Kərimov” adına döş nişanı.[14]

Filmoqrafiya

redaktə
  1. Erməni soyqırımı. Türkün sözü (film, 2001)
  2. Azərbaycan xanlıqları. Naxçıvan və İrəvan xanlıqları. 5-ci film (film, 2003)
  3. Azərbaycan xəritəsi (film, 2006)
  4. Azərbaycan xalçaları. Qarabağ qrupu (film, 2013)

Virtual sərgi

redaktə

2021-ci ili, mayın 10-da Azərbaycan tarixçisi, professor Kərim Şükürovun 65 illik yubileyi münasibətilə M.F.Axundov adına Azərbaycan Milli Kitabxanasının əməkdaşları tərəfindən virtual sərgi açılmışdır. Virtual sərgidə alim haqqında məlumat, mükafatları, müəllifi, tərtibçisi, redaktoru olduğu kitablar, müsahibələri, məqalələri və fotolar nümayiş olunur.[15]

Həmçinin bax

redaktə
  • AMEA Tarix və Etnologiya İnstitutu
  • "Heydər Əliyevin 100 illiyi (1923–2023)" yubiley medalı ilə təltif edilənlərin siyahısı

İstinadlar

redaktə
  1. ↑ "Kərim Şükürov — AMEA". 2022-06-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-26.
  2. ↑ Kərim Kərəm oğlu Şükürov Arxivləşdirilib 2022-03-04 at the Wayback Machine — AMEA A.A.Bakıxanov adına Tarix İnstitutunun rəsmi veb saytı. Arxivləşdirilib 2020-04-05 at the Wayback Machine
  3. ↑ ""Azərbaycan Milli Ensiklopediyası redaksiya heyətinin yeni tərkibinin təsdiq edilməsi haqqında" Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2018-ci il 1 noyabr tarixli 636 nömrəli Sərəncamında dəyişiklik edilməsi barədə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı". AZƏRTAC. 25.10.2024. İstifadə tarixi: 02.12.2024.
  4. ↑ "Milli Kitabxanada "Professor Kərim Şükürov" adlı sərgi virtual rejimdə istifadəçilərə təqdim olunub". Azərtac. 2021-06-21 tarixində arxivləşdirilib.
  5. ↑ ""Tarixin bütün dövrlərində gizli tarix davam edir" - Professor Kərim Şükürovla müsahibə". https://525.az. 2024-03-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2/5/2024.
  6. ↑ "Team of Visions of Azerbaijan". www.visions.az. 03.06.2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 03 June 2024.
  7. ↑ ""Metafizika" jurnalının redaksiya heyətinin üzvləri". 2022-03-12 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-01-01.
  8. ↑ "Kerim Shukurov". https://scholar.google.com/. İstifadə tarixi: 14 iyn 2024.
  9. ↑ modern.az. ""Bir səsvermə, üç bülleten": Azərbaycanın 29 il əvvəlki tarixi seçimi - FOTO". modern.az (az.). 2024-01-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-01-05.
  10. ↑ Şahin Cəfərli. "Azərbaycanda parlament seçkiləri: daha bir itirilmiş şans". Bakı Araşdırma Mərkəzi. 2021-07-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-05-31.
  11. ↑ "2012-ci il üçün Azərbaycan Respublikasının elm sahəsində Dövlət Mükafatının verilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı". 2021-05-11 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-05-30.
  12. ↑ "Elm sahəsində Dövlət Mükafatı tarixçi alimlərə verildi". https://medeniyyet.az/. https://medeniyyet.az/. 2022-07-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 04 iyul 2022.
  13. ↑ "AMEA-da 27 Mart – Elm Günü təntənəli şəkildə qeyd olunub". www.tarixinstitutu.az. 19 April 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 19 apr 2024.
  14. ↑ "Tarix və Etnologiya İnstitutunun baş direktoru təltif olunub". tarixinstitutu.az. 16.11.2023. 21.04.2025 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21.04.2025.
  15. ↑ "Virtual sərgi". https://anl.az. M.F.Axundzadə adına Azərbaycan Milli Kitabxana. 19 April 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 19 apr 2024.

Xarici keçidlər

redaktə
  • "Ramiz Mehdiyev məişət səviyyəli intriqalarla məşğuldur, sabah istefa verəcəyəm" — AMEA-da qalmaqal
  • Kərim Kərəm oğlu Şükürov
  • Kərim Şükürova həsr edilmiş Virtual Sərgi
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/wiki/?q=Kərim_Şükürov&oldid=8251348"
GECEMIZ.AZ