C Vitamini - Wikipedia - Gecemiz.az

C vitamini (elmi adı: askorbin turşusu, və ya askorbat) orqanizm üçün əvəzolunmaz həyati əhəmiyyətli vitamin olub, suda həll olan antioksidant xüsusiyyətə malikdir. İnsan orqanizmi onu sintez edə bilmədiyindən qida vasitəsilə qəbul edilməsi vacibdir. Əsas təbii mənbələri sitrus meyvələri (limon, portağal, qreypfrut), çiyələk, kivi, yaşıl bibər, kartof, pomidor, kələm və digər meyvə-tərəvəzlərdir. Tibbi təcrübədə C vitamini sinqa xəstəliyinin profilaktika və müalicəsində, immunitetin gücləndirilməsində, soyuqdəymə və qrip zamanı istifadə olunur. Həmçinin kollagen sintezində, dəmir sorulmasında və toxumaların bərpasında mühüm rol oynayır. Farmaseptik preparatlar şəklində həb, kapsul, şərbət və inyeksiya formasında buraxılır. Böyüklər üçün gündəlik tövsiyə olunan doza 65-90 mq təşkil edir. C vitamini çatışmazlığı yorğunluq, zəiflik, diş ətlərinin qanaması və yara sağalmasının ləngiməsi kimi əlamətlərlə özünü göstərir. Artıq dozada qəbulu mədə-bağırsaq pozğunluqlarına səbəb ola bilər. Preparatın təyini həkim nəzarəti altında aparılmalıdır.

XVIII əsrin ortalarına qədər skorbut (sinqa) xəstəliyi dənizçilər arasında əsas ölüm səbəblərindən biri idi. Britaniya Donanmasında bu xəstəlikdən həyatını itirən dənizçilərin sayı döyüşlərdə həlak olanlardan daha çox olmuşdur. Bu dövrdə dənizçilər uzun səyahətlər zamanı təzə meyvə və tərəvəz əldə edə bilmədikləri üçün xəstəliyə tutulurdular.

Askorbin turşusu
Ümumi xassələri
Molekulyar düsturu	C6H8O6
SMİLES	OC[CH](O)[CH]1OC(=O)C(=C1O)O
Fiziki xüsusiyyətləri
Molyar kütləsi	176,12 q/mol
Termiki xüsusiyyətləri
Ərimə nöqtəsi	190–192 °C
Kimyəvi xüsusiyyətləri
pKa (turşunun dissosiasiya sabiti)	4,10
Suda həllolması	33 q/100 ml
Etanolda həllolması	2 q/100 ml