 |
 |
Gecemiz.az |  |
 |
Yan Aloyzi Mateyko (pol. Jan Alojzy Matejko; 24 iyun 1838[1][2][…], Krakov şəhəri[d][4][5] – 1 noyabr 1893[1][3][…], Krakov, Avstriya-Macarıstan[4][5]) — görkəmli polyak rəssamı, XIX əsr Avropa tarixi rəssamlığının parlaq nümayəndəsi və Polşa incəsənətinin klassiki. Sənətkarın yaradıcılığında vətəninin tarixindəki mühüm hadisələrin təsviri xüsusi yer tutur. Mateykonun ən məşhur əsərləri sırasına "Stançik" (1862), "Reytan" (1866), "Lüblin İttifaqı" (1869), "Astronom Kopernik və ya Tanrı ilə söhbət" (1873) və "Qrunvald döyüşü" (1878) kimi monumental yağlı boya tabloları daxildir. Rəssam həmçinin Polşa hökmdarlarının portret qalereyasının və Krakovdakı Müqəddəs Məryəm Bazilikasının divar rəsmlərinin müəllifi kimi də tanınır. Sənətşünaslar və tənqidçilər tərəfindən Mateyko Polşa rəssamlıq məktəbinin ən görkəmli təmsilçisi kimi qiymətləndirilir. Onun yaradıcılığı polyak milli incəsənətinin inkişafına əhəmiyyətli təsir göstərdiyindən, çox vaxt "milli rəssam" statusu ilə yad edilir.
| Yan Aloyzi Mateyko | |
|---|---|
| (pol. Jan Alojzy Matejko | |
 | |
| Doğum tarixi | 24 iyun 1838[1][2][…] |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 1 noyabr 1893[1][3][…] (55 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Milliyyəti | polyak |
| Fəaliyyəti | rəssam, universitet müəllimi[d] |
| Təhsili |
|
| Janrlar | tarix rəssamlığı, portret rəssamlığı[d], dini rəssamlıq[d] |
| Üzvlüyü |
|
| Mükafatları |
  |
 |
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Görkəmli polyak rəssamı Yan Mateyko (1838-1893) professional fəaliyyətinin və yaradıcılıq dövrünün əsas hissəsini Krakov şəhərində reallaşdırmışdır. 1852-ci ildə, hələ on dörd yaşında ikən öz istedadını nümayiş etdirərək Krakov İncəsənət Akademiyasına qəbul olunmuşdur. Burada dövrün tanınmış sənətkarları - professor Voytsex Korneli Stattler və Vladislav Luşçkieviçin rəhbərliyi altında təhsil almışdır. Gənc rəssam 1853-cü ildə özünün ilk monumental tarixi əsərini ərsəyə gətirmişdir. Mateyko sonrakı illərdə öz təhsilini Mərkəzi Avropanın aparıcı sənət mərkəzlərində - Münhen və Vyana şəhərlərində davam etdirmişdir. Təhsilini başa vurduqdan sonra Krakova qayıdaraq burada şəxsi emalatxanasını təsis etmişdir. Tədricən əsərlərinin satışından əldə etdiyi gəlir hesabına maddi çətinliklərini aradan qaldırmağa və rəssam kimi tanınmağa nail olmuşdur. Məhz bu dövrdə o, özünün ən məşhur əsərlərini - "Stançik" və "Skarqanın moizəsi" kimi şah əsərlərini yaratmışdır. Mateykonun yaradıcılığı Polşanın siyasi cəhətdən parçalandığı və milli muxtariyyətdən məhrum olduğu bir dövrə təsadüf edir.
 |
 |
GECEMIZ.AZ |  |
 |
|