Qonzaqa Universiteti (ing. Gonzaga University) — Amerika Birləşmiş Ştatlarının Vaşinqton ştatının Spokan şəhərində yerləşən özəl İsaçı (yezuitlər) universitet.[4] 1887-ci ildə Cozef Kataldo adlı ispan yezuit rahibi tərəfindən təsis edilmişdir. Universitet liberal sənətlər, elmlər, mühəndislik, biznes, hüquq və təhsil sahələrində bakalavr və magistr proqramları təklif edir.[5]
Qonzaqa Universiteti | |
---|---|
![]() | |
Əsası qoyulub | 1887 |
Tip | Liberal sənətlər kolleci |
Tələbə sayı | 7.637, 6.940[1] |
Ölkə | |
Sayt | gonzaga.edu |
47°40′02″ şm. e. 117°24′08″ q. u.HGYO | |
![]() |
|
![]() |
Liberal sənətlər kolleci (ing. Liberal arts college) anlayışı qədim dövrlərə, xüsusilə Qədim Yunanıstan və Qədim Romaya gedib çıxır.[6][7] Bu təhsil modeli insanın bütöv və əhatəli inkişafını hədəfləyən sistem kimi formalaşmış, əsasən düşünmə qabiliyyəti, ritorika, məntiq və ümumi biliklərə əsaslanmışdır. Liberal sənətlər anlayışı ilk dəfə Platon və Aristotelin fəlsəfi məktəblərində istifadə olunmuşdur.[8] Bu məktəblərdə məqsəd yalnız peşə hazırlığı yox, insanın intellektual və mənəvi inkişafı idi. Trivium (qrammatika, ritorika, dialektika) və kvadrivium (aritmetika, həndəsə, musiqi, astronomiya) adlı yeddi əsas elm sahəsi "liberal sənətlər" təhsili üçün baza sayılırdı.[9][10]
Orta əsr Avropa universitetlərində liberal sənətlər fakültələri ali təhsilin ilk mərhələsini təşkil edirdi. Bolonya Universiteti, Paris Universiteti və Oksford Universiteti kimi klassik universitetlərdə bu sahə fundamental biliklərin verildiyi baza mərhələsi idi. Tələbələr sonrakı mərhələdə teologiya, hüquq və ya tibb kimi ixtisaslara keçirdilər.[11]
XVII–XIX əsrlərdə Avropada və Şimali Amerikada liberal sənətlərə əsaslanan təhsil sistemi daha da inkişaf etdi.[12] ABŞ-da bu model əsasən müstəqil kiçik kolleclər (məsələn, Harvard, Yel, Vilyams Kolleci) tərəfindən təmsil olunurdu. Bu kolleclər geniş bilik və tənqidi düşüncə qabiliyyətinin inkişafını hədəf alaraq, peşəkar təhsildən daha çox ümumi təhsil prinsipinə əsaslanırdılar.[13]
XX əsrdə liberal sənətlər kollecləri ABŞ ali təhsil sistemində mühüm mövqe qazandı. Bu məktəblər adətən kiçik ölçülü, tələbə-müəllim nisbəti aşağı olan, elmi-tədqiqatdan çox tədrisə fokuslanan, interdisiplinar proqramlar təklif edən təhsil müəssisələri idi.[14]
Bəzi Avropa ölkələrində, o cümlədən Niderland, Almaniya və Böyük Britaniyada da liberal sənətlər modeli əsasında fəaliyyət göstərən universitetlər yaradıldı (məsələn, Utrext Universitet Kolleci, London Universitet Kolleci).[15]
Bu gün liberal sənətlər kollec modeli yalnız ABŞ-da deyil, Kanada, Avstraliya, Hindistan, Çin və Avropa İttifaqı ölkələrində də yayılmağa başlamışdır. Təhsil fəlsəfəsi olaraq bu model kritik təfəkkür, yazı və ünsiyyət bacarıqları, elmi və mədəni anlayışın birliyi, fərdi təşəbbüs və sosial məsuliyyət kimi keyfiyyətlərin inkişafına yönəlmişdir.[16] Eyni zamanda, rəqəmsal transformasiya və süni intellektin yüksəlişi dövründə liberal sənətlər təhsili, texnoloji peşə bacarıqlarına əlavə olaraq insani və etik kontekstlərin öyrədilməsi ilə yeni əhəmiyyət qazanır.[17]
Qonzaqa Universitetində 7 əsas akademik bölmə mövcuddur:[18]
Universitetdə həmçinin xaricdə təhsil proqramları, onlayn kurslar və tədqiqat imkanları geniş şəkildə mövcuddur.[18]
Spokan çayının sahilində yerləşən kampus gözəl memarlıq üslubu, müasir dərs korpusları və açıq sahələri ilə seçilir.[19] Burada kitabxanalar, laboratoriyalar, rezidensiyalar və dua üçün ibadət məkanları mövcuddur.[14]